Door Peter Boel
De tweede KNSB-ronde was allesbehalve spectaculair. Toch waren er een paar creatieve momenten en één partij die er behoorlijk uit sprong: de zege van David van Kerkhof (Paul Keres) tegen Mees van Batenburg (Charlois Europoort), waarin Van Kerkhof met zwart een paard op g4 offerde zoals we dat tegenwoordig vaak zien in bijvoorbeeld het Italiaans. Ondanks het gebrek aan concurrentie vonden juryleden Rick Lahaye en Willy Hendriks de partij toch aantrekkelijk genoeg voor de schoonheidsprijs. Daarmee mag Van Kerkhof het New In Chess-boek Mastering Chess Defence van Johan Hellsten tegemoet zien.
Jurylid Rick Lahaye vermoedde dat Van Kerkhof sowieso wel wist dat het paardoffer op g4 correct was en dus misschien niet op goddelijke inspiratie berustte. “Maar daarna toch heel mooi afgerond,” schreef Lahaye.
Mees van Batenburg – David van Kerkhof
Paul Keres-Charlois Europoort
“Met afstand de leukste partij om te bekijken,” aldus Lahaye. “10..Pxg4!? is een enorm interessant offer. Een leuk thema ook voor een schaakles. 13…d5! vind ik ook een mooie.”
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6 4.d3 Le7 5.Pc3 d6 6.a4 0–0 7.0–0 Lg4 8.h3 Lh5 9.Le3 Pd4 10.g4?!
10.Lxd4 exd4 11.Pd5 is hier prima voor wit.
10…Pxg4!
Met deze zet staan twee partijen in de database, beide gewonnen door wit! Toch is het de beste mogelijkheid voor zwart hier – een goede, zelfs.
11.hxg4 Lxg4 12.Lxd4 exd4 13.Pb5
13…d5!
Een heel mooi vervolg. Zwart wil pion d4 dekken, zodat het paard op f3 maximaal kwetsbaar blijft. Dat kon ook met 13…Lf6, maar daar wil David het liefst zijn dame zetten, of… (spoiler alert) een toren.
14.Lb3 Lc5 15.c3
15…a6!?
Nog zuiverder was het onmiddellijke 15…a5!! – de zogenaamde Drimer-manoeuvre die we vooral kennen van het Boedapest-gambiet (zie het boek The Fabulous Budapest Gambit van Viktor Moskalenko). De zet illustreert nog een idee van 13…d5: de weg via a6 naar f6 wordt vrijgemaakt voor de toren.
Lahaye opperde nog een goed alternatief: 15…Df6! 16.Kg2 dxe4 (ook 16…Tae8 en 16…Tfe8 komen sterk in aanmerking, maar de nu volgende variant is het bekijken waard) 17.dxe4 dxc3 18.Pxc3 Tad8 19.De2
analysediagram
19…Td2! en zwart wint.
Als dat op het bord was gekomen had de partij zonder twijfel de schoonheidsprijs gewonnen. “Maar de andere kandidaat-partijen zijn ook niet onbezoedeld, dus ik zal niet teveel de zure recensent uithangen en maar denken aan de quote ‘Are you not entertained?’ uit de film Gladiator. Vooruit dan. Entertainment was het zeker.”
16.Pbxd4
Na 16.cxd4 axb5 17.dxc5 Ta6 grijpt de toren ook vernietigend in.
16…Lxd4 17.cxd4
17…a5!
Nu komt Van Kerkhof wel op het juiste idee.
18.De2
Het ligt voor de hand om het paard op f3 extra dekking te verschaffen met 18.Te1 Ta6 19.Te3, maar wit blijft volledig klem staan na 19…Tg6! 20.Kf1 (20.Kg2 c5!! en er komt hoe dan ook een zwarte pion op d4) 20…Th6 21.Ke2 (21.De2 Th1+ 22.Kg2 Txa1) en nu weer 21…c5!! 22.exd5 Th3 23.dxc5 Df6 en zwart wint het paard terug, met winnende aanval.
Iets lastiger maakt wit het voor zwart met 18.Kg2 Ta6 19.e5 en nu 19…Tg6 20.Tg1!, maar dat is slechts uitstel van executie na 20…f6 21.e6 Te8 en wit heeft gewoon geen nuttige zetten meer.
18…Ta6 19.Kg2
19.e5 Tg6 levert zwart ook een winnend schaak op f3 op; of anders 20.Kh2 Lxf3 21.Dxf3 Dh4+ 22.Dh3 Df4+ 23.Kh1 Th6.
19…Tf6
De simpele oplossing; 19…Tg6 won ook weer.
20.Lxd5 Lxf3+ 21.Dxf3 Txf3 22.Kxf3 c6 23.Lc4
En zwart won zonder problemen:
23…Dxd4 24.Ta3 Td8 25.Tb3 Td7 26.Tg1 g6 27.Ke2 Kg7 28.Tg5 b6 29.f4 f5 30.Le6 Td6 31.Lxf5 Dxa4 32.Tc3 Db4 33.Tc2 Db3 34.Td2 Td8 35.e5 Tf8 36.Le4 Txf4 37.Lxc6 De6 38.Le4 Tg4 39.Txg4 Dxg4+ 40.Lf3 Dd4 41.Kd1 g5 42.Le4 Dxe5 43.Te2 g4 44.Lxh7 Dxe2+ 45.Kxe2 Kxh7 46.Ke3 a4 47.d4 b5 0-1
Bij de overige twee kandidaten kunnen we volstaan met korte fragmenten met leuke tactische motieven.
Jan Breukelman – Rhys Arnold
Paul Keres-Charlois Europoort
21…Pe5?
Dit paard kan in zijn eentje de witte aanval niet tegenhouden. Nodig was 21…Le8, waarna het gewoon doodloopt bij wit.
22.Pxf7! Pxf7 23.Lxf6
Ook 23.Dxg6 wint na 23…Th6 24.Dxf7+ of 23…Df8 24.Txf6.
23…Lf5
Of is wit nu toch te ver gegaan? Nee!
24.Lxf7+! Kf8
De grap is dat na 24…Kxf7 25.Lxd8 de loper op f5 gepend staat.
25.Lxd8 Ld4+
Of 25…Lxc2 26.Lg5! gevolgd door 27.Lxg6+.
26.e3 Lxe3+ 27.Kg2 Lxc2 28.Lxg6+ Kg7 29.Lxc2
En het eindspel met twee pluspionnen was eenvoudig gewonnen voor wit: 1-0
Collin Boelhouwer – Thomas Mollema
HWP Haarlem-HMC Den Bosch
In deze stelling lijkt bijzonder weinig aan de hand te zijn, en dat is ook het geval na 30.f3 of 30.h3. In een onbewaakt moment speelde wit echter
30.Ld2?
en dat was meteen heel erg mis:
30…Ph4+! 31.Kh1
31.gxh4 Dg4+ en wit moet de toren op e2 loslaten, want 32.Kf1 Dh3+ 33.Kg1 Dxh2+ 34.Kf1 Dh1 mat is nog erger.
31…Dh3
32.f4
Of 32.f3 Lxg3 en de witte toren mag de tweede rij niet verlaten.
32…Pf3 33.Tf2 Pxe1
En na deze kwaliteitswinst was de rest niet moeilijk meer: 0-1
