Erwin Denissen is de nieuwe competitieleider van de KNSB. Een belangrijke functie, want hij draagt zorg voor een goed verloop van de competitie met 428 teams met 3484 spelers. Wie is de competitieleider? Wat doet hij precies? Waar loopt hij zoal tegenaan? En wat is er leuk aan?
Door Frank Clevers, redacteur websites KNSB
Wie is Erwin Denissen?
Erwin Denissen is 61 jaar, woont in Sneek en is leraar wiskunde aan een scholengemeenschap in Wieringerwerf. Hij is lid van Schaakclub Sneek. Zijn KNSB-rating is 1834. Hij mag graag leiding geven en ervoor zorgen dat dingen gaan zoals ze behoren te gaan. “Dat is mijn drijfveer. Het bieden van een eerlijk speelveld”, zegt hij. Dat heeft hem ertoe aangezet om scheidsrechter in het zaalvoetbal te worden en om zich te bekwamen als wedstrijdleider/arbiter in het schaken.
Diverse functies
In de schaakwereld heeft Erwin Denissen meerdere functies, zoals competitieleider van de Friese Schaakbond, hoofdarbiter bij het Chessfestival Groningen en docent scheidsrechterscursussen bij de KNSB. Nadat hij al in 2018 de titel van FIDE Arbiter (FA) behaalde, werd hij in 2023 benoemd tot International Arbiter (IA). Als je al zo’n staat van dienst hebt, is het niet gek als je gevraagd wordt om competitieleider van de KNSB te worden. Vanaf dit seizoen doet Erwin dit, als opvolger van Arno Eliëns.
Competitie met 428 teams
Aan de competitie 2024/2025 doen 428 teams mee, een record, 43 meer dan vorig seizoen. Ze brengen 3484 spelers op de been. Er zijn elf nieuwe verenigingen die teams hebben aangemeld en er zijn clubs die meer teams op de been brengen dan vorig seizoen. De 428 teams zijn verdeeld over 50 klassen: één Meesterklasse, twee 1e klassen, drie 2e klassen, zes 3e klassen, tien 4e klassen (deze spelen 9 ronden) en dertien 5e klassen en vijftien 6e klassen (zij spelen 7 ronden).
Taken competitieleider
De competitieleider draagt zorg voor een goed verloop van de competitie. Wat houdt dat in? Eerst even dit. De competitieleider zit niet in het KNSB-bestuur. Hij is ook niet als betaalde kracht in dienst van de KNSB. Hij is gewoon vrijwilliger, die wel heel veel steun krijgt vanuit het Bondsbureau, waar beroepskracht Koos Stolk als functionaris ´Competitie & Evenementen’ heel veel administratief werk voor zijn rekening neemt en een belangrijke vraagbaak is. De competitieleider is geen beleidsmaker, maar zijn werk is puur uitvoerend. De belangrijkste taken zijn:
- Maken van de indeling: welk team komt in welke klasse?
- Maken van het speelschema: wie speelt wanneer tegen wie?
- Het aanstellen van de wedstrijdleiders: wie bij welke wedstrijd?
- Behandelen van protesten.
De eerste klus
De eerste klus is de indeling. Die begint al in juni, ver voor de start van het seizoen, als de eerste aanmeldingen van de teams voor het nieuwe seizoen binnenkomen. Ga er maar aan staan: 428 teams verdelen over 50 klassen en daarbij rekening houden met a.) zoveel mogelijk regionaal indelen, b.) vermijden dat teams van eenzelfde club bij elkaar in een klasse komen.
Regionaal indelen
Regionaal indelen. Hoe doe je zoiets? Is daar software voor? Nee hoor, de competitieleider pluist zelf uit met welke teams hij te maken heeft en waar ze hun thuisbasis hebben en brengt op de kaart van Nederland (op de computer, dat wel natuurlijk) voor zichzelf in beeld waar ze liggen. Als hij bijvoorbeeld weet welke clubs allemaal in de derde klasse ingedeeld moeten worden, ziet hij die clubs als stippen op zijn landkaart. Zo gaat hij ze vervolgens zoveel mogelijk regionaal bij elkaar indelen.
Speelschema
Een tweede klus is het speelschema: wie speelt wanneer tegen wie? Praktisch elke club die meerdere teams in de KNSB-competitie heeft, wil graag dat die teams tegelijk thuis spelen. Als je clubs hebt met heel veel teams, is het ´n hele puzzel om die allemaal tegelijk een thuiswedstrijd te geven. De grootste leveranciers van teams zijn overigens VAS (Amsterdam), ASV (Arnhem) en Stukkenjagers (Tilburg) met negen (!) teams en Paul Keres (Utrecht) met acht teams.
Natuurlijk probeert de competitieleider met alle wensen rekening te houden. Maar hij kan geen ijzer met handen breken. “Het is een uitdaging om aan alle wensen te voldoen, maar dat is onmogelijk. Je kunt het niet iedereen naar de zin maken”, zegt Erwin.
Wensen
Erwin noemt nog een ander voorbeeldje. Twee clubs uit Leiden, Philidor en LSG, spelen de externe competitie in dezelfde ruimte, Denksportcentrum Leiden, maar hebben de competitieleider gevraagd om hen niet tegelijk thuis in te delen. Dus is het aan Erwin om ervoor te zorgen dat als LSG thuis speelt, Philidor uit speelt. Zo zijn er meer clubs met dit soort wensen en er zijn ook clubs die juist niét alle teams tegelijk thuis willen hebben vanwege ruimtegebrek.
Wedstrijdleiders aanstellen
In de Meesterklasse en de klassen 1A en 1B wordt door de KNSB een onafhankelijke wedstrijdleider aangesteld. Ook dit coördineert de competitieleider. In de Meesterklasse is vereist dat iemand minimaal FIDE Arbiter is, voor de eerste klassen geldt minimaal het diploma Scheidsrechter 3. Erwin heeft hiervoor dit seizoen 32 wedstrijdleiders beschikbaar.
Nóg een puzzel
Maar ook bij het bepalen welke wedstrijdleider welke wedstrijd gaat ´doen´, heeft hij rekening te houden met specifieke eisen en wensen: ze zijn om allerlei redenen (werk, vakantie, privéredenen) niet allemaal elke ronde beschikbaar en ze mogen sowieso niet ingezet worden bij wedstrijden waar hun eigen club belang bij kan hebben. Erwin: “En sommige mensen zijn afhankelijk van het openbaar vervoer. Die kun je dus niet overal inzetten omdat het op sommige plaatsen lastig is om daar vanuit jouw woonadres te komen.” Ook deze puzzel heeft Erwin kunnen leggen. In elke ronde is het wel krap. “Dan heb ik telkens maar één of twee reserves”. Nu maar hopen dat niemand uitvalt.
Online Panel van Arbiters
In de 2e tot en met de 6e klassen wijst de thuisspelende vereniging een wedstrijdleider aan. Omdat bij deze mensen wel eens de expertise ontbreekt, is er door de KNSB een paar jaar geleden iets bedacht: het Online Panel van Arbiters (OPA). Enkele gekwalificeerde arbiters zitten hiervoor elke competitieronde vanaf 11.00 uur klaar. Zij vormen het panel.
Heeft een wedstrijdleider een vraag, zit hij met iets (iemand drukt steeds de verkeerde klok in, de tegenstander is er nog niet, wat moet ik doen?), dan kan die vraag voorgelegd worden aan het panel. Dat kan via WhatsApp. Voor aanvang van elke ronde komt er een link op de website van de KNSB. Heb je het panel nodig, dan klik je die link aan. Je komt dan in een WhatsApp-groep. Je stuurt een bericht met het verzoek om contact en een van de panelleden neemt onmiddellijk contact op. Na dat contact ben je weer uit de groep.
Verplicht
Wat de panelleden van OPA zeggen, is leidend. Formeel fungeren zij als hoofdwedstrijdleiders voor alle competitiewedstrijden van de tweede klasse en lager en is de wedstrijdleider ter plaatse formeel gezien de ´assistent-wedstrijdleider´. In geval van een conflict tussen twee spelers / teamleiders is de ´assistent-wedstrijdleider´ verplicht zich te melden bij het online panel. Dit geldt overigens niet voor mensen die het diploma Scheidsrechter 3 of hoger hebben. Zij functioneren geheel zelfstandig. Zij hoeven het panel niet te raadplegen.
Protesten
In grote lijnen heeft de competitieleider dus vier taken. Indeling en speelschema maken en wedstrijdleiders aanwijzen hebben we genoemd. De vierde taak is het behandelen van protesten. Dient een club een protest in tegen de beslissing van een wedstrijdleider, dan neemt de competitieleider daar een beslissing over. Hij is dus ook hoeder van het reglement, waar iedereen zich aan te houden heeft. Overigens kan tegen de beslissing van de competitieleider beroep aangetekend worden bij de Commissie van Beroep.
Er kan natuurlijk van alles aan de hand zijn bij of rond een wedstrijd. Stel, een team komt op weg naar een wedstrijd in de file terecht en arriveert te laat, maar de wedstrijdleider heeft toch de klokken laten aanzetten. Dat kan voor een team aanleiding zijn om een protest in te dienen.
Ontheffingen
Ten slotte behandelt de competitieleider ook zogenaamde ontheffingen. Als iemand bijvoorbeeld een ´noise cancelling koptelefoon´ wil gebruiken, dan kan daarvoor ontheffing aangevraagd worden en moet de competitieleider toestemming verlenen. De competitieleider kan dan om een medische verklaring vragen en zal, als de ontheffing verleend wordt, deze schriftelijk toesturen zodat de speler deze kan tonen als daar om gevraagd wordt en er zal bijvoorbeeld in staan dat het apparaat zowel vooraf als achteraf gecontroleerd mag worden. Een voorbeeld dat schaken niet alleen maar een spel is, maar dat er wel wat meer bij komt kijken!
Plezier
Ondanks dat er heel wat uren in gaan zitten en het een flinke puzzel is met problemen tackelen en oplossingen bedenken, heeft Erwin Denissen er veel plezier in. Dit werk is hem op het lijf geschreven. Als wiskundeleraar en schaker houdt hij van dit soort werk. En de drijfveer is vooral dat hij houdt van leiding geven en het bieden van een eerlijk speelveld.
