Arthur de Winter (foto Harry Gielen)
door Peter Boel
Na die mooie zomer van 2022 was het een beetje wisselvallig met de nu 15-jarige Arthur de Winter. Maar in de achtste KNSB-ronde liet hij zijn enorme potentieel weer eens zien door de gelouterde grootmeester Slava Ikonnikov onverbiddelijk van het bord te schuiven. Juryleden Frank Erwich en Thomas Willemze waren vol lof over deze zege en kenden De Winter de schoonheidsprijs toe, die ditmaal bestond uit The Chess Pub Quiz Puzzle Book van Dimitri Reinderman, aangeboden door New In Chess.
Uit het juryrapport: “De jury was zeer onder de indruk van deze partij, waarin De Winter agressief spel afwisselde met sterke profylactische zetten. Met name de manoeuvre Rh1-h4-d4 was erg fraai. Controle in het centrum is immers een vereiste voor een succesvolle aanval! Daarna zette De Winter kalm zijn stukken goed op de koningsvleugel, alvorens met grof geweld een ingang te forceren in de vijandelijke koningsstelling.”
Arthur de Winter – Vyacheslav Ikonnikov
Zukertort Amstelveen-HWP Sas van Gent
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 e5
De Kalashnikov, een lijfvariant van… beide spelers!
5.Pb5 d6 6.P1c3 a6 7.Pa3
7…Tb8
Het nieuwste snufje. Zwart zet ook vaak zijn toren op c8 na …Le6, maar dan wordt die soms aangevallen met Le3 en Pc3-d5-b6.
8.Pc4 Le6 9.Pd5 Lxd5 10.exd5
Slaan met de e-pion geldt in het algemeen als ongevaarlijk voor zwart, maar na 10.Dxd5 is 10…Pd4! irritant.
10…Pce7
11.g4!
Ongetwijfeld voorbereid door Arthur. De zwarte koningsvleugel ondervindt ontwikkelingsproblemen.
11…Pg6 12.a4 Le7 13.Le3?!
Een natuurlijke maar een beetje niksige zet. Een goed plan voor zwart was nu 13…h6! met de bedoeling 14…Lg5. Met 13.a5 en 14.c3 had wit kunnen aanschroeven.
13…Pf6?! 14.g5 Pd7 15.h4
Ga er maar aan staan met zwart… zo is die Kalashnikov geen lol aan. Overigens is het in de huidige tijd nogal pijnlijk om steeds deze naam te gebruiken, maar er is geen alternatief en hopelijk zijn Poetins Kalashnikovs nu bijna op.
15…0–0 16.Ld3 Pf4 17.Lxf4 exf4 18.Dd2 Te8
19.Kf1!
Eén van die profylactische zetten waar de jury het over had. Na het gewenste 19.0–0–0 blijkt alles precies goed te staan bij zwart, bijvoorbeeld 19…b5 20.axb5 axb5 21.Pa5 Pe5 en hij heeft het ergste alweer gehad. Na de tekstzet gaat f4 er echt af.
19…Pc5 20.Dxf4 Pxd3 21.cxd3 Lf8 22.a5! Dd7 23.h5 Db5 24.Df3
Bewonderenswaardige kalmte.
24…Tbc8
25.Th4!
Hij gaat gewoon d5 nog een keer dekken! Eerst al het zwarte tegenspel in de kiem smoren en dan pas de slotaanval. Dat is psychologisch ook het zwaarst voor de tegenstander.
25…Tc5 26.Td4 Dd7 27.Kg2 Dd8 28.Tg4 Tc7 29.Th1 f5 30.Tg3
Die had hij best mogen slaan, maar hij wilde na 30.gxf6 vast 30…Tf7 niet toestaan.
30…Tf7 31.Df4 Dc7
32.g6
Eindelijk dan.
32…Tf6 33.gxh7+ Kxh7 34.Tg6! Dc5
34…Txg6+ 35.hxg6+ Kxg6 36.Dg3+ Kf7 37.Th5 wint omdat 37…g6 niet gaat wegens 38.Th7+ Lg7 39.Pxd6+.
35.Pe3 Tf7 36.d4
36.h6 won met meer geweld; De Winter gaat liever door met het erbij halen van alle stukken.
36…Dxa5 37.Th3 Te4 38.Dg5 Txe3 39.fxe3 Dxd5+ 40.Tf3 Db5
En dan nu het slotakkoord:
41.Th6+! gxh6 42.Dg6+ Kh8 43.Dxf7 Lg7
Het enige waar zwart op kan hopen is 43…De2+ 44.Tf2 Dg4+, maar de koning loopt uit de schaakjes met 45.Kh2 Dh4+ 46.Kg1 Dg3+ 47.Kf1.
44.Dxf5 De2+ 45.Tf2 Dxe3 46.Tc2
Dreigt mat, en er is nog maar één schaakje voor zwart, en ook dat eigenlijk niet – superieure controle!
46…Dg5+ 47.Dxg5 hxg5 48.d5 Kh7 49.Kf3 a5 50.b3 b5 51.Tc6 Le5 52.Ta6 a4 53.bxa4 bxa4 54.Txa4 Kg7 55.Kg4 Kf6 56.Te4 1–0
Als je 7 uit 7 hebt en je derde GM-norm is al zo’n beetje binnen (Thomas Beerdsen moest in de laatste twee ronden alleen nog tegenstanders krijgen met een gemiddelde van ergens in de 2300), dan wil je wel eens wat overmoedig worden. De Duitse IM Christian Braun strafte de overmoedigheid van de Apeldoorner af met een aanval die bijna niet mis kon gaan. Dit was de runner-up voor de achtste ronde, maar er waren teveel mogelijkheden voor wit, en ook betere dan die op het bord kwamen.
Christian Braun – Thomas Beerdsen
Zuid Limburg-Amevo Apeldoorn
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.h4 h5 5.Ld3 Lxd3 6.Dxd3 e6 7.Lg5 Db6 8.Pd2 c5 9.c4 Dxb2 10.Tb1
10…Dxa2
Dit gaat te ver. Velen, ook bekende grootmeesters, hebben hier 10…Dxd4 gespeeld. Ook als de dames eraf gaan heeft wit dikke compensatie, bijvoorbeeld 11.Dxd4 cxd4 12.cxd5 exd5 (grappig is 12…f6 13.d6!? fxg5 14.hxg5 en hoe komt zwarts koningsvleugel als geheel er ooit uit???) 13.Txb7 met een plusje voor wit.
11.Pe2!
Braun laat de b7-pion in leven en ontwikkelt liever – pijlsnel.
11…Pc6 12.Pc3 Da6 13.Pb5 Tc8
14.0–0?!
Laat zwart even op adem komen. Sterk was 14.cxd5! exd5 (een mooie computervariant is 14…Pb4 15.Txb4! cxb4 16.d6 Tc3 17.Pb3!! Txd3 18.Pc7+ Kd7 19.Pxa6 met een dodelijke vork op c5, want na 19…Tc3 beslist 20.Pb8+ Kc8 21.d7+) 15.Dh3 (de pointe) 15…b6 (gedwongen) 16.0–0 gevolgd door Tfe1 met de dodelijke dreiging Pd6+ nu de e-lijn open is.
14…Pb4?
De beste verdediging was 14…Pxd4!, bijvoorbeeld 15.cxd5 exd5 16.e6 Pf6! 17.exf7+ Kxf7 met een razend interessante stelling waarin zwart ook niet zonder tegenkansen is.
15.De2 cxd4
16.Ta1
Dit is goed, maar opnieuw sterker was 16.cxd5! en na bijvoorbeeld 16…exd5 17.Tfc1 wordt zwart ge-c-lijnd.
16…Db6 17.Pxa7 Tb8 18.cxd5 exd5 19.Tfc1 d3 20.Df3 Pe7
Of 20…Lc5 21.Pb3 en zwart moet al op f2 offeren want na 21…Ld4 kan bijvoorbeeld(!) 22.Pc8.
21.Le3 Dd8 22.e6 fxe6 23.Lf4?!
Een beetje aarzelend allemaal; wit had vele alternatieven hier en op de vorige zetten. Nu komt Beerdsen enigszins terug in de partij.
23…Ta8 24.Pb5 Txa1 25.Txa1
25…Kd7
Natuurlijk wil zwart iets doen aan al die vorken, maar zijn beste praktische kans – en ook in de stijl van Beerdsen! – was 25…Pf5! 26.Ta8 Dxa8 27.Pc7+ Kf7 28.Pxa8 Pd4 en het is niet meer zo duidelijk!
26.Pc4!
De mooiste en beste zet. Nu staat er teveel op de zwarte koning gericht.
26…Pec6
26…dxc4 27.Dxb7+ Ke8 28.Pd6+ was een minder sterk dameoffer.
27.Ta8 dxc4 28.Txd8+ Kxd8 29.De4
En hier staat zwart materieel gezien goed, maar zijn koning blijft in gevaar en zijn pionnen zijn volledig onder controle.
29…Kd7 30.Dxc4 Le7 31.Pd4 Pxd4 32.Dxd4+ Pd5 33.Da4+ Kc8 34.Da8+ Kd7 35.Da4+ Kc8 36.Da8+ Kd7 37.Dxh8 Toch maar wel!
37…Pxf4 38.Dxg7 Ke8 39.Db2 Pd5 40.Db5+ Kf8 41.Dxd3 Lxh4 42.Dg6 Ke7 43.Dxh5 1–0
Een eervolle vermelding kreeg de volgende partij uit de eerste klasse, ingezonden met commentaar door Richard Vedder. “Daan Zult speelde het middenspel erg agressief,” schreef het koppel Willemze/Erwich. “Vedder bleek niet onder de indruk. Hij incasseerde twee pionnen en bleef daarna scherp spelen om zo overtuigend de overwinning binnen te halen. Een sterke overwinning van Vedder, maar de partij mist toch wat extra’s voor een schoonheidsprijs.”
Daan Zult – Richard Vedder
En Passant-Caissa Eenhoorn (1A)
(commentaar Richard Vedder)
1.c4 e5 2.g3 Pf6 3.Lg2 c6 4.d4 exd4 5.Dxd4 d5 6.Pf3 dxc4 7.Dxc4 Le6 8.Dc2 Le7 9.0–0 0–0
10.Td1
Dit is eigenlijk niet zo’n goeie.
10…Dc8
10…Lf5 was een buitenkansje. Maar heel veel heeft het ook weer niet om het lijf.
11.Pbd2 Pa6 12.a3 Pc5 13.Pd4
13.b4 Lf5 14.Db2 Pce4 leek me prima te doen voor zwart, maar na het gespeelde 13.Pd4 zat ik toch even in de rats. Moet ik zomaar mijn loperpaar opgeven?
13…Lg4
13…Td8 14.Pxe6 Dxe6 overwoog ik ook en was misschien wel ietsje beter. De controle over veld e4 maakt die loper op g2 wat minder gevaarlijk.
14.Pc4
Ik vreesde (ten onrechte) hier de zet 14.h3. Daan overwoog hem ook, maar vertrouwde het niet zonder dat hij een weerlegging vond. Welnu, daarvoor hebben we de computer: 14…Lxh3 15.Lxh3 Dxh3 16.Pf5
… en ik verlies een stuk, dacht ik. Maar ik moet dieper rekenen. Na 16…Ld8 17.Dxc5 Pg4 18.Pf3 Lb6 staat zwart gewonnen.
14…Td8 15.b4 Pe6 16.Lb2
Zwart staat nu wat passief. Daarom besloot ik hier na een stevige denkpauze tot een uitbraakpoging:
16…c5 17.Pf5
Na 17.bxc5 Dxc5 komt zwart wel los. Na 17.Pxe6 Dxe6 18.Pe3 cxb4 19.Pxg4 Pxg4 20.axb4 Lxb4 21.e3 heeft zwart een pion meer, maar die twee ijzersterke lopers beloven wit toch aardige kansen.
Het gespeelde 17.Pf5 verlost zwart van al zijn sores.
17…Lxf5 18.Dxf5 cxb4
19.Pa5
Daan zag hier pas dat ik na 19.Txd8+ Pxd8 alles gedekt heb, dameruil aanbied en paard c4 aanval. Daarom besloot hij tot 19.Pa5. Aanval op b7, maar zwart vreet zich uit de problemen:
19…bxa3
Net een snackbar, die witte damevleugel.
20.Le5
Wit blijft agressieve zetten doen. Wel begrijpelijk, want 20.Lxa3 Lxa3 21.Lxb7 Dc3 22.Lxa8 Txa8 23.Dd3 Dxd3 24.Txd3 ziet er ook niet fijn uit. Dat wordt dan een middag afzien voor wit als de zwarte stukken gaan samenwerken om de a-pion naar d’overzij te begeleiden.
20.Lxb7 axb2 21.Lxc8 bxa1D 22.Txa1 Taxc8 en 20.Lxf6 Lxf6 21.Lxb7 Lxa1 22.Lxc8 Txd1+ 23.Kg2 Txc8 leveren wit een te dure dame op.
20…Txd1+ 21.Txd1 Pc5
Niks mis mee, vind ik, maar de computer geeft de voorkeur aan 21…Dc5 22.Pxb7 Db5.
22.Df3 Pce4 23.Db3
23.Pxb7 Dxb7 24.Lxf6 Lxf6 25.Dxe4 Dxe4 26.Lxe4 Te8 27.Ld5 Td8 geeft wel lopers van ongelijke kleur, maar zwart staat toch gewonnen.
Hier trok ik nog maar eens een minuutje of tien uit en berekende ik het nu volgende tafereel…
23…Dc5 24.Dxb7 Dxf2+ 25.Kh1 Td8 26.Tf1 Dc5 27.Pc6
27…Pf2+
Veiligheidshalve 27…Td7 kon ook, maar ik had gezien dat ik mijn loper met schaak kon offeren.
28.Txf2 Dxf2 29.Pxe7+ Kf8 30.h4 Pg4
31.Pg6+ Kg8
31…hxg6 32.Db4+ Kg8 33.Dxg4 a2 wint ook wel, maar dat levert toch weer een technische kwestie op. Ik was bezig met mat zetten en dan moet je je niet door zoiets laten afleiden.
32.Pe7+ Kh8 33.Lxg7+ Kxg7 34.Db1
34…a2
Van alle lucratieve mogelijkheden vond ik deze de leukste.
35.Da1+ Df6 36.Pf5+ Kf8 37.Dxa2 Td1+
En opgegeven…
Er volgen nog twee fragmenten die het aanzien zeker waard waren.
Nick Bijlsma – Barnabas Kovacsy
De Stukkenjagers-Groningen Combinatie
Zwart heeft hier een behoorlijk probleem op de damevleugel, maar Kovacsy, die na de vorige ronde ook al op de shortlist stond, komt met een bijzonder originele en ook goede oplossing:
18…Tac8! 19.axb5 axb5 20.Lxb5
Wat is natuurlijker? Maar als Nick de snode plannen van Barnabas had doorzien, had hij hier wel 20.Ld3 of 20.De1 gespeeld, met groot voordeel.
20…Txc3!
Gelijkmaker! Zwart krijgt ook nog pion b4 voor de kwal, en daarna staat hij zeker niet minder. Sterker nog, het blijkt vooral voor wit lastig te spelen.
21.Lxc3 De3+ 22.Kh1 Dxc3 23.De2 Dxb4 24.Ld3 g6 25.h3 Dh4 26.Lc2 Tc8 27.Ta4?!
Hier blijkt de toren niet zo goed te staan…
27…Dh6 28.Kh2 Ld8 29.Ld3 Lc7
… want e5 is ook nog een zwakte.
30.Taf4
30.Te1 f6.
30…Dg5 31.Kh1 Te8!? 32.Lb5 Te7 33.Ta4 Lxe5
De engine geeft hier 34.Ta3 als beste zet, maar wits probleem is dat hij geen aanknopingspunten heeft. Hij probeert het met een tegenaanval op de achterste rij, maar dat blijkt de teloorgang alleen maar te versnellen. Hoewel…
34.Df3 Tc7 35.Ta8+ Kg7 36.Da3
36…Kh6?!
Hier staat de koning toch wat geëxponeerd. Beter was 36…h5, maar als menselijke speler hou je zo’n h-lijn liever dicht achter je koning, ook al dekt je loper h8. 36…Te7 werkt ook, maar die moet je dan ook steeds blijven dekken in tijdnood.
37.Df8+ Lg7 38.Dd8 Dg3 39.Ta4
39…Le5?
Agressieve verdediging, maar 39…d4 was beter. Als wit de kwaliteit terugoffert heeft zwart niet alleen een pluspion maar ook een heel sterke loper.
40.Dh4+
Hier kon wit remiseren met 40.Df8+ Lg7 41.Db4! d4 42.Dd2+, bijvoorbeeld 42…De3 (42…g5 43.Tf3 De5 44.Ld3 met controle) 43.Dxe3+ dxe3 44.Te4 en nu is 44…Tc3 zelfs niet goed vanwege 45.Th4+ Kg5 46.Txh7 met voordeel voor wit; zwart moet f7 geven omdat anders zijn koning in een matnet terechtkomt.
40.Th4+ Kg7 is al klaar vanwege de matdreiging op h2.
40…Dxh4 41.Txh4+ Kg7
Nu werken zwarts toren, lopers en d-pion in perfecte harmonie. In de praktijk is zoiets niet houdbaar voor wit. Kovacsy speelt het keurig uit:
42.Le2 Tc2 43.Lf3 d4 44.Td1 Tc4 45.Te4 Lf6 46.Tee1 Tc3 47.Kh2 Lb3 48.Td2 Lc2 49.Tc1 Lf5 50.Tcd1 Le5+ 51.Kg1 Lxh3 52.Txd4 Lxd4+ 53.Txd4 Le6 54.Ld5 Lxd5 55.Txd5 h5 56.Kh2 h4 57.Td2 g5 58.Ta2 Kg6 59.Tb2 f5 60.Ta2 Kh5 61.Ta5 Kg4 62.Ta4+ f4 63.Ta5 h3 64.gxh3+ Txh3+ 65.Kg2 f3+ 66.Kf2 Th2+ 67.Kg1 Tb2 0–1
Nog een levendig fragment uit het treffen tussen Zuid Limburg en de nieuwe koploper Amevo Apeldoorn:
Sjef Rijnaarts – Luca Suvorov
Zuid Limburg-Amevo Apeldoorn
Na wat inleidende schermutselingen begint de strijd hier goed:
39.Tc7! Dxd6 40.Pf5
Pakt het stuk terug met winnende aanval, lijkt het, maar zwart heeft een venijnige tegenstoot:
40…Lxf2+! 41.Kxf2 Db6+ 42.Kf3
42.Ke1 Db4+! 43.Kf2 Db6+ is zetherhaling; 42.Ke2? is mis vanwege 42…Lb5+ 43.Kf3 Dxc7.
42…Db3+ 43.Pe3 Pb6!
Hij houdt het met kauwgom en elastiekjes bij elkaar!
44.Tb7 Tc8 45.De1 f5?
Misplaatste activiteit. Wat heeft zwart na 46.exf5 ? Eén schaakje op e4?
46.Da5?
46…f4?
Hier mist Suvorov zijn laatste kans: 46…fxe4+! 47.Kxe4 Tc3 48.Dxb6
analysediagram
… en nu de pointe: 48…Txe3+! 49.Dxe3 Lf5+ (49…Dxb7 is ook remise) 50.Kxf5 Dxe3 51.Tb8+ Kf7 52.Tb7+ en als zwart naar de toren loopt met 52…Ke8 volgt 53.Lb5+ Kd8 54.d6 en nu is het zwart die eeuwig schaak moet geven.
47.Dxb6 Dxb6 48.Txb6 Tc3 49.Kf2 Txe3
49…fxe3+ 50.Kf3 Kf8 51.Tb7 Ke8 52.Lb5! is een gunstig toreneindspel voor wit.
Dit lijkt nog OK voor zwart, maar…
50.Tb7 La4 51.d6
… dit kost gewoon een stuk. Alles staat fout bij zwart.
51…Txe4 52.d7 Lxd7 53.Txd7 Tb4 54.Kf3!
Nog wel even alert blijven op die zwarte centrumpionnen.
54…h5 55.Te7 Tb3+ 56.Ke4 Te3+ 57.Kf5 f3 58.Kg6!
En opgegeven vanwege 58…Kf8 59.Tf7+ en 60.Txf3.
