door Peter Boel
Met bovengenoemde niet geheel conventionele winstmethode veroverde Dennis Keetman de New In Chess Schoonheidsprijs voor de achtste KNSB-ronde. Daarmee won de Heerhugowaard-kopman uit klasse 4C Ivan Sokolov’s boek Winning Chess Middlegames, Volume 2: An Essential Guide to 1.e4 Pawn Structures, aangeboden door New In Chess. Het was inspirerend om te zien hoe het aantal partij-inzenders groeit. Het levert niet altijd kandidaten op, maar wel vaak boeiend leesmateriaal – zie het einde van dit verslag.
Rapport juryleden
De winnaar, die een duwtje nodig had om zijn partij in te sturen, kreeg het volgende rapport mee van juryleden Thomas Willemze en Frank Erwich: “Dennis Keetman bouwde zijn aanval heel kalm op door zijn toren op g1 te zetten en zijn loper terug te trekken naar b1 om hier later met zijn dame een batterij van te kunnen maken. Toen hij zijn koning een veilig plekje op e3 (!) had gegeven was het tijd voor actie. Met achtereenvolgens een loper- en een torenoffer opende hij lijnen en diagonalen voor zijn stukken, waarna de vijandelijke koning reddeloos verloren was.”
Dennis Keetman – Frank Tijdeman
Klasse 4C, Heerhugowaard 1–HWP-ZSC Combinatie 2
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Ld3 e5 4.c3 Le7 5.f4 0–0 6.Pf3 exd4 7.cxd4 Pc6?!
8.Ld2?!
Na zwarts provocerende zevende zet zou 8.Pc3 wit al een riante stelling hebben opgeleverd. Dennis gaat zijn loper op c3 zetten, maar dat is wat langzaam en ook niet zo effectief na een zwart …d6-d5.
8…Lg4 9.Lc3?! d5! 10.e5 Pe4
Sterk was nu 10…Ph5! 11.g3 f6! en zwart profiteert van zijn ontwikkelingsvoorsprong – en van de penning van Pf3 – door de stelling direct open te gooien.
11.Pbd2 Lh4+?! 12.g3
12…Pxd2
Dit is de pointe van de vorige zet, maar de witspeler vindt een goed antwoord:
13.Kxd2!
Hier staat de koning behoorlijk veilig, en wit kan nu rustig bouwen aan een koningsaanval.
13…Le7 14.h3 Ld7 15.Dc2 h6 16.Db3
Dit haalt de vaart er een beetje uit, maar wit moest iets doen aan de dreiging 16…Pb4, en 16.a3 b5 hielp daartegen niet.
16…Lc8 17.Tag1 a5
Een interessante poging was hier het pseudo-stukoffer 17…Pxd4!? 18.Lxd4 c5 en zwart wint het stuk terug wegens de vork op c4, maar wit kan dit rustig opvangen met 19.Dd1 cxd4 20.Kc1 en Kb1, waarna de aanval op de koningsvleugel verder gaat.
18.Lb1
Zet alles klaar voor de batterij Lb1/Dc2.
18…f5
19.Ke3!?
Vooral psychologisch een aardige zet. Dennis wil g3-g4 doorzetten en dekt dus de pion op f4 op originele wijze.
19…a4 20.Dc2 b5
Wat taaier was 20…Pa5! om schaak te geven op c4. Wit zal dan toch de pion op f4 moeten geven met 21.g4, wat overigens gewoon goed is. Maar in ieder geval had de zwarte koning dan een vluchtveld op c6 gehad! (zie verder…)
21.g4 b4
22.gxf5!
Natuurlijk laat wit zijn zorgenkindje op c3 slaan. De dreigingen op de koningsvleugel zijn al beslissend.
22…bxc3
Nu gaat het heel hard, maar na 22…Txf5 23.Ld2 of 23.Le1 verdubbelt wit op de g-lijn en is er geen tegenspel.
23.Txg7+! Kxg7 24.f6+ Txf6
24…Lxf6 25.Dh7# is reeds mat.
25.Dh7+ Kf8 26.Tg1
En opgegeven. Er is geen uitweg voor de zwarte koning, bijvoorbeeld 26…Ke8 27.Lg6+ Kd7 28.Lf5+ en na 28…Te6 29.Lxe6+ Kxe6 30.Dg6+ gaat de witte stoomwals rollen.
De volgende partij, uit klasse 5E, werd door de winnende zwartspeler ingezonden met de volgende introductie:
“Beste mensen,
Deze partij vond plaats in Utrecht, in de match Moira-Domtoren tegen DBC. DBC stond eerste en kon kampioen worden, Moira Domtoren, dat voor meer dan de helft uit jeugdspelers bestaat, vocht tegen degradatie.
Zelf speelde ik op bord 3 deze mooie partij, met zwart in het Koningsindisch. Vooral 20…Pxf2 vond ik een lekkere zet om te spelen. We waren allemaal gebrand op een stunt. Mijn tegenstander had een rating van >2000. En de partij paste ook in onze voorbereiding op Menorca, ik probeerde de tips van Midas Ratsma en Tea Lanchava echt toe te passen. Jawel, ik kwam echt goed uit de opening, ondanks zijn zetvolgorde.
De match eindigde in 4-4 en daardoor misten zij net het kampioenschap… superspannend dus.
Ik hoop als 1.e4 speler natuurlijk het boek te winnen.”
Het oordeel van de jury luidde: “Zwart laat duidelijk zien waarom het Konings-Indisch een venijnige opening kan zijn. Wit roept met 16.Tfd1 een aanval over zich af waartegen geen kruid meer gewassen is.” Ze waren lovend over het spel van de zwartspeler, maar winnaar werd Erwin niet omdat er in de eindfase van de partij vele winsten waren.
We zien hieronder dat de commentaarstijl ook flink aan het evolueren is.
Camiel Wiersma – Erwin de Kleijn
Klasse 5E, Moira-Domtoren-DBC
Commentaar Erwin de Kleijn
1.c4 Pf6
Dit was vooraf al verteld; ik hoop dat ik de King’s Indian setup kan spelen dus stel commitment uit.
2.Pc3 g6 3.e4 d6 4.d4 Lg7 5.Le2 0–0 6.Pf3
Vreemd, hij was achteraf ook niet aware dat zijn plan om g4 zou draaien.
6…Pbd7 7.0–0 e5 8.Le3 De7 9.Dc2 c6
Tot hier is het gewoon de lijn van Gawain Jones, die heb ik onthouden. Twee waiting moves en als hij dan Tfe1 speelt is hij dead. Negen zetten niet out of book!
10.d5
OK, wat nu? In de course staat: centrum sluiten met …c5. ik doe iets anders want …Pc5 is ook niet logisch, en als ik hem laat slaan op c6 is mijn d6-pion erg zwak.
10…cxd5
Het opening book geeft 10…c5 11.Pe1 Pe8 12.Pd3 f5 13.exf5 gxf5 14.f4.
11.cxd5 Pg4 12.Lg5 f6 13.Ld2 f5 14.Lg5
Key Moment: wat zet ik ertussen? Het ging tussen het d-paard en de loper (die je normaal altijd wilt houden!). Ik zag h3 wel als een dreiging, of zelfs eerst Dd2.
14…Lf6
Dit blijft +1, het paard ertussen was beter:
14…Pdf6 (+0,7) 15.h3 (15.Dd2 h6 16.Lh4 (16.Lxf6 Pxf6) 16…g5 17.Lg3 f4) 15…Ph6 16.Dc1 Pf7.
15.Lxf6 Pdxf6
Ik verwachtte hier 16.h3.
16.Tfd1
Hij dacht heel lang over deze zet. Hij had nog 34 minuten, ik 1 uur.
16…Pxe4 17.Pxe4 fxe4 18.Dxe4 Tf4
Dit had hij niet gezien, hij rekende op 18…Lf5 19.Db4.
19.Dc2 e4
Of 19…Lf5 20.Dd2.
20.Dc4
Key moment: hoe doe ik dit? Een paardoffer dat hij niet mag accepteren:
20…Pxf2 21.Te1
21.Tf1 Ph3+ (hij verwachtte 21…Lg4) 22.Kh1 exf3 en zwart wint.
21…Df6 22.Dc7 exf3 23.Lxf3
Hee, nu dreigt hij mat op de achterste rij. Hier slaakte hij een grote zucht.
23…Ph3+ 24.gxh3
Ik was bang dat ik na deze zet niets meer had dan eeuwig schaak, maar zag toen dat ik een heel stuk voor sta, en dat 24…Lf5 het mat eruit haalt. Gelukkig hoefde ik het niet te spelen, want dan had ik veel meer moeten doorrekenen. We hadden hier weer evenveel tijd, allebei 23 minuten.
24…Lxh3 25.Lg2
25.Dxb7 Txf3 26.Dxa8+ Kg7 27.Dxa7+ Kh6 wint ook al!
Hier was ik echt verbaasd, deze zag ik in 1 minuut:
25…Dd4+ 26.Kh1 Lxg2+ 27.Kxg2 Df2+ 28.Kh1 Df3+ 29.Kg1 Tg4#
De volgende partij was met afstand de meest spectaculaire in de meesterklasse deze keer. De witspeler, de ook in Nederland populaire grootmeester Daniel Hausrath, kwam op de shortlist vanwege een gewaagd torenoffer dat helaas niet correct bleek, maar hem uiteindelijk toch de winst opleverde. Het jurerende duo Erwich/Willemze bekeek het echter ook van de kant van verdediger Jelmer Jens: “Als zwart zijn koningswandel met een overwinning had kunnen bekronen was hij een serieuze kandidaat geweest van de schoonheidsprijs. Hij strandde echter in het zicht van de haven en na een misrekening in tijdnood bleef hij met lege handen achter.”
Daniel Hausrath – Jelmer Jens
LSG-Zuid Limburg
1.Pf3 f5 2.d3 d6 3.e4 e5 4.Pc3 Pc6 5.exf5 Pge7
6.f6
Stockfish vindt dit niks, maar wij hadden hem ook gespeeld! De stelling is meer voorgekomen, meestal doet wit direct 6.d4. Wit gaat nu aanvallen terwijl hij eigenlijk nog maar nauwelijks ontwikkeld is; in die zin is het zwarte openingsspel een geslaagde provocatie.
6…gxf6 7.d4 d5 8.dxe5 fxe5 9.Pg5 Lf5
10.g4!?
Inleiding tot een wild avontuur.
10…Lg6 11.Pe6 Dd6 12.Pb5 Db4+ 13.Ld2 De4+ 14.De2 Dxh1 15.0–0–0
Tot hier was het zo ongeveer geforceerd, en er is een negentiende-eeuwse stelling ontstaan. Heeft wit genoeg compensatie voor de toren? Volgens de engines natuurlijk niet, maar ga er maar aan staan in een echte partij.
15…a6
Het beste lijkt toch 15…Tc8 16.f3 (of 16.Pbxc7+ Txc7 17.Pxc7+ Kd7 18.f3 e4) 16…e4 en de zwarte dame komt snel weer in het spel.
16.Pbxc7+ Kd7 17.f4!?
Alles naar voren!
17…Le4! 18.Df2
Een listig zetje; wit wil zijn dame via de zwarte velden richting de zwarte koning sturen. Maar na iets als 18…Df3 19.Dc5 Pc8 (19…Tg8!?) 20.Pxf8+ Kxc7 21.Pe6+ Kb8 22.h3 (dreigt 23.Pg5) 22…h6 was het toch niet voldoende geweest.
18…Tb8?! 19.fxe5
Hausrath heeft meer belangstelling voor de zwarte koning dan voor de zwarte dame. Hij had in het voordeel kunnen komen met 19.Lb5!! en als zwart nu de dame redt met 19…Df3 wordt het echt een mataanval na 20.Db6, bijvoorbeeld 20…axb5 21.Pc5+.
19…Df3 20.Db6 Pc8 21.Pxf8+ Txf8 22.e6+ Kd6 23.Lb4+ Ke5
Een stevige wandeling voor de koning!
24.Dc5
24…P8e7?
In de heksenketel vindt Jens niet de winst die te behalen viel met 24…Pxb4 25.Dd4+ en de koning wandelt terug: 25…Kd6 26.Dxb4+ Kxc7 27.Dc5+ Kd8, bijvoorbeeld 28.e7+ Pxe7 29.Dd6+ Kc8 en wit heeft geen voortzetting van de aanval; 30.Dxe7 gaat niet wegens 30…De3+ 31.Kb1 Lxc2+ met damewinst.
25.Lc3+ Kf4 26.Ld2+
26…Kxg4??
Helaas, helaas… 26…Ke5 met zetherhaling was een passend slot geweest voor dit spektakel. Nu krijgt de Duitse grootmeester alsnog de volle beloning voor zijn moed:
27.Dg1+
En opgegeven wegens mat op g5.
Ook leuk om te zien was de offerparade die Roeland Pruijssers op het bord bracht, maar de jury vond deze partij “te eenzijdig om voor de prijs in aanmerking te komen”. Na een tijdrovende paardmanoeuvre loopt Loek van der Hagen achter de feiten aan, en die feiten zijn hard.
Roeland Pruijssers – Loek van der Hagen
Groninger Combinatie-Apeldoorn
1.d4 Pf6 2.Pc3
Zie ook Wempe-Beerdsen elders in dit verslag…
2…d5 3.Lf4 a6 4.e3 h6
Met twee ‘oortjes’ stelt ook Loek zich origineel op.
5.Pf3 e6 6.Ld3 c5 7.dxc5 Lxc5 8.0–0 Pc6 9.e4 d4 10.Pe2
10…0–0?
Maar dit geeft wit te veel speling. Het beste leek 10…Ph5 om wit meteen te vragen wat hij met zijn loper wil doen. Ook dan lijkt het antwoord 12.e5 overigens het sterkste.
11.e5 Pd5 12.Lg3 Pde7 13.Dd2 Pf5 14.Tad1
14…Pxg3
Zo, die is eraf, maar dat heeft zwart heel veel tijd gekost. Het geeft wit gelegenheid om in alle rust zijn dame in de aanval te betrekken.
15.Pxg3 Dc7 16.De2 b6 17.De4 g6 18.Tfe1
18.Dh4? Pxe5! helpt zwart maar. Zoals gezegd, wit heeft alle tijd.
18…Lb7 19.Dh4 Kh7 20.Pg5+ Kg7
21.Lxg6!
Elegant – de stelling schreeuwde al om deze zet.
21…Pxe5
21…fxe6 verliest de dame door 22.Pxe6+ en na 21…Kxg6 zijn er meerdere winsten; de aantrekkelijkste vind ik 22.Dg4 hxg5 23.Dh5+ Kg7 24.Dxg5+ Kh8 25.Df6+ Kh7 26.Te4 en mat.
22.Ph5+ Kh8
Ik zal de lezer niet vermoeien met allerlei voor de hand liggende varianten, maar hier zijn er een paar: 22…Kg8 23.Lxf7+ met totale verwoesting; en na 22…Kxg6 23.Pf4+ Kf5 (23…Kg7 24.Pgxe6+) 24.Ph7! heeft wit de matvarianten voor het uitkiezen.
23.Pf4 fxg6 24.Dxh6+ Kg8 25.Pfxe6 De7 26.Txe5
En hier hield Van der Hagen het voor gezien. Rond de zwarte koning is het drukker dan bij een Amsterdamse donutshop na een melding op TikTok.
1-0
De partijen van Thomas Beerdsen zijn altijd de moeite waard. Ditmaal bleef hij Joost Wempe bestoken met kleine dreigingen en in tijdnood liep deze in een elegant mat. Maar de jury vond het te weinig voor een schoonheidsprijs.
Joost Wempe – Thomas Beerdsen
Groninger Combinatie-Apeldoorn
1.d4 d5 2.Pf3 Pc6 3.g3 g6 4.Lg2 Lg7 5.0–0 Pf6 6.b3
6…h5!?
Altijd wat te beleven met Thomas.
7.Lb2 Lf5 8.c4 e6 9.Pe5?!
En dit zet de grootmeesterlijke wolf tussen de schapen. Na gewoon 9.Pc3 staat wit nog prima.
9…h4 10.Pd2 hxg3 11.hxg3 Pxe5 12.dxe5 Pg4 13.cxd5 exd5
14.e4!
Wempe geeft de strijd om het initiatief nog niet op; immers, de zwarte koning is nog ongerokeerd.
14…dxe4 15.De2?
Maar dit laat zwart wel aan het roer. Actiever en beter was 15.Pxe4 Pxe5 16.Pc5 en wit gaat de pion op b7 wel terugwinnen, met ongeveer gelijk spel.
15…e3! 16.fxe3 0–0 17.Lxb7
Een kleine prijs voor het zwarte initiatief dat zich nu snel ontwikkelt.
17…Tb8 18.e4 Le6
Sterker was 18…Ld7! 19.Ld5 Lxe5. Mogelijk vond Thomas f7 hier een beetje zwak, maar wit krijgt geen tijd om daarvan te profiteren.
19.Ld5 Lxd5 20.exd5
Met 20.Dxg4! Le6 21.Df4 houdt wit de boel bij elkaar en staat hij niet minder: zijn paard en de a-toren komen snel in het spel.
20…Dxd5 21.Dxg4 Dxd2 22.Tf2 De3 23.Ld4!? Tb4!
Beerdsen is er toch weer in geslaagd het zijn tegenstander moeilijk te maken.
24.Lxe3?
Dit leidt direct tot een verloren eindspel. Wit moet sowieso een pion verliezen, maar na 24.Td1! Dxe5 (na 24…Lxe5 25.Dxg6+ fxg6 26.Lxe3 Te8 27.Tf3 staat het eindspel gelijk) 25.Lxe5 Txg4 26.Lxg7 Kxg7 27.Kg2 wint hij de pion op c7 terug, met remise.
24…Txg4 25.Kh2 Lxe5 26.Tg1 Td8
Zwart behoudt nu zijn pluspion en staat bovendien veel actiever dan in de variant hierboven.
27.Kh3 f5 28.Lf4 Td5 29.Tc1 c5 30.Tcc2 Kg7?!
Beter 30…Ld4; zonder de lopers is de winst een stuk moeilijker.
31.Lxe5+ Txe5 32.Tf3
32.Tf4! en ook in deze variant heeft wit goede remisekansen vanwege de zwakke zwarte damevleugelpionnen.
32…Kh6 33.Tfc3 Kh5
Wempe heeft goed verdedigd, maar ongetwijfeld in tijdnood gaat het nu alsnog mis:
34.Txc5??
Eerst 34.Kh2! had het nog gehouden omdat wit nu na 35.Txc5 de g-pion kan dekken met Tg2.
34…Te3 35.Tg2? Th4#
Intro van Sander Bachaus
We kregen nog een paar ingezonden partijen waarvan de volgende, over een partij tussen Martien van der Meijden en Sander Bachaus uit de match Dubbelschaak-Zuid Limburg 4 in klasse 3G, de moeite waard is om te lezen. Omdat het voor ons volslagen onduidelijk was wie van de twee spelers de schoonheidsprijs zou moeten krijgen, kwam hij niet door de ballotage. Maar we willen u deze partijanalyse niet onthouden, vandaar de intro van Sander Bachaus en de link:
“Hoe erg kan je van objectieve schoonheid spreken als er een onlogische stelling op het bord komt en twee subjectieve personen zich een weg door het objectieve doolhof van het schaakbord proberen te banen, terwijl wij allebei te trots en ons meer kunstenaar dan schaker voelen, om de uitdaging uit de weg te gaan. De schoonheid zit zich naar mijn inzien in de chaos op het bord en de psychologische tortuur waar je als schaker doorheen gaat. Dualiteit is ook een thema. Materialistische gevoelens steeds maar weer verwerpen. Kiezen tussen gevoel en de berekeningen wetende dat je nog zoveel gemist hebt. Het verschil tussen de reis wat mijn paard van b8 heeft afgelegd tegenover de reis van mijn paard op g8. De schoonheid van de Bijbelse verboden torenvrucht op a1 en zijn broertje de bishop op g5. De schoonheid van verborgen zetjes die je achter het bord ziet, maar voor een deel kan berekenen en waarvan je weet dat er maar 1 zet gespeeld kan worden. De andere opties zijn lost in time, like tears in rain. Maar objectief was het niet veel soeps.”
https://www.dubbelschaak97.nl/featured/gekkenhuis/