Het was de afgelopen weken het gesprek van de dag bij misschien wel elke schaakclub in Nederland: de KNSB-rating. Op 1 maart kreeg iedereen met een rating tussen de 1000 en 2000 er namelijk gratis een berg punten bij.
‘Ineens een betere schaker’
Iedereen blij natuurlijk. Clubgenoten wilden van elkaar weten hoeveel men er op vooruit was gegaan. Enkele opmerkingen die we her en der hoorden: ´Mijn doel was de 1500 halen. Daar ben ik nu overheen zonder er iets voor te doen!´. ´Ik voel me ineens een betere schaker…!´.
Waarom?
Wat je ook wel hoorde: ´Waarom hebben ze dit eigenlijk gedaan?´ Goeie vraag. Geef daar maar eens antwoord op. Dat is niet zo eenvoudig. In een artikel op 1 maart op deze site is wel gelinkt naar een artikel op de website van de FIDE met uitleg, maar dat is in het Engels.
Het kan natuurlijk geen kwaad om deze vraag eens te stellen aan een ratingspecialist in eigen huis die het in eigen woorden kan uitleggen. We hebben het daarom voorgelegd aan Koos Stolk, medewerker Competitie & Evenementen van het Bondsbureau van de KNSB en deskundig op het gebied van ratings.
Wie, wat, wanneer
Eerst nog even het wie, wat en wanneer. De FIDE besloot de FIDE-ratings tussen de 1000 en 2000 te wijzigen met de formule: nieuwe rating = 0,6 * huidige rating + 800 waardoor de nieuwe ondergrens 1400 wordt. De ratingcommissie van de KNSB besloot dezelfde wijziging toe te passen op de KNSB-ratings. Daarnaast zijn alle KNSB-ratings lager dan 1000 verhoogd met 400. Dit geldt ook voor de jeugdrating. Voor rekenvoorbeelden zie het artikel van 1 maart op schaakbond.nl
Ratings boven de 2700
Koos Stolk legt het waarom uit: “De laatste tijd bleek bij de FIDE-ratings dat de top gemiddeld een lagere rating had. Een jaar geleden zaten er meer grootmeesters op een rating boven de 2700 dan nu. Dat is statistisch gezien raar. Want er zijn steeds meer mensen met een rating en dus zou je verwachten dat de uiteinden verder uit elkaar liggen en dus zou je eigenlijk meer spelers met een rating boven de 2700 verwachten.”
Instromers
Maar dat is dus niet het geval. Het aantal 2700+ spelers daalt! Hoe komt dat? Koos Stolk: “De verklaring is dat de ondergrens van de rating in de loop der jaren is verlaagd naar 1000 waardoor veel meer spelers een FIDE-rating hebben. En wat doen die instromers, waar veel jeugd bij zit? Die worden in korte tijd beter – jeugd wordt altijd snel sterker – en die snoepen rating af van de bestaande populatie. En dat werkt door naar boven. Al die rating wordt afgesnoept. Bij de FIDE hebben ze bedacht ´als we die instromers er punten bij geven, dan lost dit het probleem op, want die punten worden langzaam maar zeker doorgegeven naar de sterkere spelers en dan zijn we waar we willen zijn´.”
Waarom ook bij de KNSB?
Oké, dat is het FIDE-verhaal. Maar waarom is de KNSB dit gaan volgen? Koos Stolk: “Het doel is altijd dat de KNSB-rating lijkt op de FIDE rating, je moet met de KNSB-rating in de pas lopen met de FIDE-rating. Want als je meedoet aan een toernooi in het buitenland, moet men weten wat jouw KNSB-rating van bijvoorbeeld 1800 betekent. Dat moet een betrouwbare rating zijn. Als dat niet het geval is, kun je in een ratinggroep terechtkomen waar je gezien je sterkte niet in thuis hoort. Daarom vonden we als ratingcommissie dat we hierin mee moesten gaan.”
Voorstel aan de FIDE
Koos Stolk laat weten dat vanuit Nederland een voorstel gedaan zal worden aan de FIDE om te voorkomen dat zich over 10 jaar hetzelfde probleem voordoet. “Onze ratingcommissie is van mening dat we over 10 jaar met hetzelfde zitten als je niets doet, want je blijft die instroom houden van spelers die punten eten van de top. Bij de KNSB geven we daarom al jaren een bonus aan de jeugdspelers bij het uitkomen van elke nieuwe lijst. Ze krijgen er altijd wat punten bij, iets van rond de 15. Die bonus moet gegeven worden, want jeugdspelers die een tijdje niet spelen voor de rating worden ondertussen wel een stuk sterker. Wij vinden dat de FIDE dat ook zou moeten doen, vandaar het voorstel.”
