Voor DSG (Deventer Schaakgenootschap) Pallas uit Deventer was het zaterdag een bijzondere dag. Eerst werden op het Grote Kerkhof in het centrum van de stad twee openbare schaaktafels officieel geopend. Daarna vond een zeldzaam schaaktreffen plaats. Om het 175-jarig bestaan luister bij te zetten, had DSG Pallas drie verenigingen uitgenodigd die bij de oudste schaakclubs van Nederland horen.
Alle vier uit 1847, 1848 en 1849
DSG Pallas uit Deventer zelf is van 1849. De andere verenigingen die zaterdag op uitnodiging van Pallas naar wijkcentrum De Schalm in Deventer kwamen, zijn van ongeveer dezelfde zeer respectabele leeftijd: SMB (Strijdt met Beleid) uit Nijmegen werd opgericht in 1848. Wanneer K.S.C. Philidor 1847 uit Leeuwarden het levenslicht zag, laat zich niet moeilijk raden. Zij hebben het jaar van oprichting in de naam opgenomen. Datzelfde geldt voor Messemaker 1847 uit Gouda.
Rijke historie
Wat de verenigingen uit Deventer, Nijmegen, Leeuwarden en Gouda met elkaar gemeen hebben is dus een rijke historie die teruggaat naar halverwege de 19e eeuw. Als zo’n jubileum eraan komt, ga je vanzelf op zoek in het archief en internet en dan zie je dat het schaken en het bijbehorende verenigingsleven in de 19e eeuw er wel wat anders aan toe ging dan nu. Voor de website van DSG Pallas schreef voorzitter Radboud de Roos dat er nog best veel uit die tijd bewaard is gebleven.
Een hele onderneming
Citaat uit zijn artikel: “Een van de leuke dingen die ik tegenkwam, wil ik hier nog even delen. Al in 1858 hebben spelers van deze vier verenigingen elkaar ontmoet. Het allereerste nationale schaaktoernooi werd in 1858 georganiseerd door SMB in Nijmegen. De winnaar was Thomas Werndlij uit Deventer, lid van Pallas. Tweede werd Christiaan Messemaker, de oprichter van Messemaker 1847 en derde werd dr. A.W. van Roggen, lid van SMB. De deelnemer uit Leeuwarden, A. de Jong lid van Philidor viel helaas niet in de prijzen. Het was in die tijd een hele onderneming om zo’n toernooi te organiseren en ook om deel te nemen. Het was nog niet zo gemakkelijk om bijvoorbeeld vanuit Leeuwarden en Gouda naar Nijmegen te komen.”
Document uit 1849
DSG Pallas heeft nog het complete archief in beheer, inclusief bijvoorbeeld de notulen vanaf 20 november 1849. Leuk om te zien: bij de notulen van 20 november 1849 zat nog een onkostenoverzicht. Daar is een scan van gemaakt, zodat het nageslacht dit bijzondere document kan bekijken. In het overzicht is bijvoorbeeld te zien dat er nog geen elektriciteit was en dat er nog flink werd gerookt.
The Lewis Chessmen
Voor aanvang van het ‘historische schaaktreffen’ van zaterdagmiddag werd DSG Pallas verrast door de voorzitter van K.S.C. Philidor 1847. Hij bracht voor de club uit Deventer een koffer mee met replica’s van “The Lewis Chessmen”. De originele stukken zijn van walrusivoor en dateren uit de 12e eeuw. Ze zijn genoemd naar Lewis, het Schotse eiland waar ze gevonden zijn. Mooi natuurlijk om hier replica’s van te hebben. Dit past ook helemaal bij het karakter van het treffen: een samenzijn van clubs met een rijke geschiedenis. Een duik in de schaakhistorie!
Spannende middag
De vier clubs traden zaterdagmiddag aan met een doorsnede van de club en daardoor was er op voorhand geen favoriet en werd het een spannende middag. Winnaar werd Messemaker 1847, gevold door K.S.C. Philidor 1847, DSG Pallas en SMB. Messemaker ging er dus met de winst vandoor. Echter, niet met de prijs….! De prijs, een pakket met allerlei lekkernijen van Mevrouw Noot, de bekendste notenwinkel van Deventer, werd namelijk heel sportief door Jan Evengroen van Messemaker 1847 geschonken aan Walter Kaemingk. Walter was door de club uit Deventer ‘uitgeleend’ aan Messemaker en met zijn score van 6 uit 6 had hij een belangrijk aandeel in de overwinning.
Na afloop verzorgde Gert Schurink van De Schalm een buffet zodat de gasten niet met een lege maag naar huis hoefden en er nog even gezellig nagepraat kon worden. Het bleef nog lang gezellig!
