Sommige ledenadministrateurs hebben het met hun scherpe oog misschien al gezien. In de Online Leden Administratie (OLA) van de KNSB bestaat sinds kort de mogelijkheid van een derde optie bij het invullen van het geslacht van een lid.
Was er eerst alleen de keuze tussen M (man) en V (vrouw), nu kan ook gekozen worden voor X. Die optie is bestemd voor non-binaire personen, mensen die zich een beetje jongen/man en meisje/vrouw voelen, of juist geen van beide.
Rare situatie
Koos Stolk, functionaris Competitie & Evenementen van het bondsbureau van de KNSB, legt uit waarom deze optie er nu is. “Het is ook mogelijk om de X op je ID te verkrijgen. Dat is weliswaar niet zo heel eenvoudig, want het is een hele procedure, maar we vinden dat als de overheid het toestaat en als het dus kan, dan zou het een rare situatie zijn als je een X op je ID hebt en vervolgens bij ons alleen kunt kiezen voor een M of een V. Dus vinden we dat het in onze ledenadministratie ook moet kunnen.”
Ledenadministrateurs
Ledenadministrateurs van verenigingen die een nieuw lid registreren, zouden voortaan dus bij dat lid moeten checken of er een M, V of X ingevuld moet worden. Je kunt vragen welke van de drie, maar je kunt ook gewoon vragen naar het geslacht, waarna je vanzelf merkt wat iemand wil.
Wedstrijden
Heeft dit ook consequenties voor organistoren van wedstrijden? Gaan de non-binairen apart spelen? Nee, er komt niets aparts voor deze mensen. Koos Stolk legt uit dat de KNSB kampioenschappen Algemeen kent en kampioenschappen Vrouwen. Er komt geen kampioenschap voor non-binairen. Zij kunnen meedoen aan het kampioenschap Algemeen, want daar kan iedereen aan meedoen.
Aanpassen
Koos Stolk zegt dat wedstrijdleiders en organisatoren er wel rekening mee moeten houden dat ze in hun administratiesystemen iets zullen moeten aanpassen. Volgens hem zal dit in de veelgebruikte softwareprogramma´s Swissmaster en Sevilla geen probleem zijn, maar heb je op je website bijvoorbeeld uitslagen staan waar je alleen de optie van M of V bij een naam hebt, dan zou er een kolom X bij moeten komen.
FIDE
De KNSB overweegt om aan de wereldschaakbond FIDE voor te stellen om eveneens de optie X in te voeren. Want als iemand bij de KNSB met geslacht X geregistreerd staat en er moet een FIDE ID voor deze persoon aangevraagd worden, dan stuit men op het probleem dat daar alleen de keuze is tussen M en V.
De Queer Schaakclub Amsterdam
De KNSB is op het idee van de X-optie gebracht door De Queer Schaakclub Amsterdam. Deze nog jonge vereniging, die zich focust op inclusiviteit en zich vooral richt op de LHBTQIA+-gemeenschap, is sinds kort aangesloten bij de schaakbond.
Voorzitter Rens Mors van de vereniging vindt het fijn dat de KNSB positief heeft gereageerd. “We waarderen het dat de KNSB bereid is mee te denken en openstaat voor verandering. Door de non-binaire optie standaard beschikbaar te stellen, wordt de normalisering van genderdiversiteit bevorderd.”
Genderidentiteiten
Wel is het nog niet helemaal wat zijn vereniging voor ogen heeft, want het liefst zien ze de optie van vier invulvelden: de eerste drie velden voor M, V en X en dan nog een vierde invulveld dat gewoon helemaal leeg is en óók aangevinkt kan worden. “Veel mensen, ook bij onze schaakclub, identificeren zich tegenwoordig niet als strikt mannelijk of vrouwelijk. Non-binaire, genderqueer, genderfluïde en andere genderidentiteiten komen steeds vaker voor”, zegt Rens.
Bezorgd
De Queer Schaakclub Amsterdam heeft nog wel wat wensen. Rens: “We zijn er nog niet. Zo blijven we als club bezorgd over de verplichting om een geslachtsaanduiding op te geven, iets wat bijvoorbeeld mensen die in de kast zitten als drempel kunnen ervaren. NOC*NSF raadt sportbonden dan ook aan om na te gaan of het registreren van sekse of gender echt noodzakelijk is. Daarnaast blijft er onduidelijkheid over de interpretatie van de FIDE-regels binnen Nederlandse vrouwentoernooien, wat kan leiden tot uitsluiting van transgender vrouwen. We hopen dat de KNSB, net zoals bijvoorbeeld de Duitse bond, gaat werken met ´zelf identificatie´: waarbij spelers geen ID hoeven te laten zien bij toernooien. Samen kunnen we ons inzetten voor een inclusieve schaakomgeving waarin iedereen zich welkom voelt, los van genderidentiteit.”
